TAMER ARDA ERŞİN Muğla Akbelen Ormanı’nda termik santral için kömür sahasının genişletilmesine karşı İkizköylülerin direnişi sürerken; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) söz konusu santralin kapatılması için 2005 yılında verdiği karar 17 yıldır uygulanmıyor. İkizköylülerin avukatı Avukat Arif Ali Cangı, “2005 yılından kapatılması gereken termik santraller halen çalışıyor. Yeniköy- Kemerköy Termik Santrali’ne kömür sağlayacak kömür ocakları da Akbelen Ormanı’na dayanmış durumda” dedi. Muğla’da YK Enerji şirketinin termik santralleri için İkizköy’ün hemen yanında ve zeytinlik alanların da içinde bulunduğu Akbelen Ormanı’ndaki ağaçlar kesilmek isteniyor. İkizköylüler ise zeytinliklerine ve ağaçlarına sahip çıkarak, bu kesimi engellemeye çalışıyor. Ağaçların kesileceği yönünde duyum alan İkizköylüler, bölgede nöbette bekliyor. İkizköylülerin bu bekleyişi sürerken; ağaçların kömür ihtiyacı için kesilmek istendiği termik santraller hakkında AİHM’in 2005 yılında verdiği kapatma kararı uygulanmıyor. 1996 yılında Aydın İdare Mahkemesi, Yeniköy, Kemerköy ve Yatağan santrallerinin çevreye verdikleri zararlar nedeniyle kapatılması gerektiğini bildirdi, ancak bu karar uygulanmadı. Bütün yargı yolları tüketildikten sonra santrallerin kapatılması için AİHM’e başvuruda bulunuldu. AİHM, termik santrallerin kapatılması için idare mahkemesi kararının uygulanması gerektiğini bildirerek, Türkiye’nin adil yargılanma hakkını ihlal ettiğine karar verdi. AİHM kararlarının devletler tarafından uygulanmasını izlemekle görevli merci olan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi de AİHM kararının uygulamadığını tespit etti. Dava o günden beri AİHM kararlarının izlenmesinden sorumlu Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin gündeminde. Karadam ve Karacahisar Mahalleleri Doğayı ve Doğal Hayatı Koruma Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği (KARDOK) tarafından İkizköylüler adına Bakanlar Komitesi’ne yapılan başvuruda, Türkiye Cumhuriyeti’nin üç termik santralin kapatılması kararını “iyi niyetle ve zamanında” uygulamadığı ifade edildi. Ayrıca bu santrallerin çevre mevzuatına uyumu konusunda da gerekli yaptırımda bulunulmadığına dikkat çekilen başvuruda; gerekli çevre yatırımlarının yapılmadığı, santrallerin mevzuata uygun baca gazı arıtma tesisleri, düzenli kül depolama alanları ve atıksu arıtma tesisleri olmaksızın çalıştırıldığı için insan sağlığına ve doğaya ölümcül ve geri dönüşsüz etkileri olduğu ifade edildi. “SANTRALLERİN İŞLETİLMESİNE İZİN VERİLMEMELİ” Başvuruda, Bakanlar Komitesi’nden talepler şöyle sıralandı: “Kömür işletmelerinin, çevre, iklim, insan sağlığı ve insan hakları üzerinde yıllar boyunca oluşmuş kümülatif (toplam) etkilerini bütünüyle ortaya çıkaracak çalışmalar yapılmalı ve sonuçları kamuoyu ile paylaşılmalı. Termik santraller, onlara ek çevresel tesisler ve kömür madenleri hakkında çevresel bilgi kamuoyuna açıklanmalı. Çevresel standartlarla uyumlu olmayan santrallerin işletilmesine izin verilmemeli. Onlarca yıldır çevresel mevzuata aykırı biçimde işletilen santrallerin yol açtığı tüm çevresel ve sağlık etkilerinin onarılması için santrallerin kapatılması da dahil olmak üzere somut adım atılmalı. Santrallerin kapatılmasını ayrıca, bu santrallerin ve santrallerin işletilmesi için gerekli kömür madenciliğinin, 2063 yılına kadar yıkıcı iklim değişikliğine yapacakları katkılar da göz önünde bulundurularak tekrar gözden geçirilmeli. Madencilik izni prosedürleri Çevre Kanunu, korunan alanlar mevzuatı ve insan hakları ile uyumlu hale getirilmeli.” “AKBELEN ORMANI GÜVENCESİZ DURUMDA” İkizköylülerin avukatlarından Arif Ali Cangı, AİHM kararının halen uygulanmadığına dikkat çekerek, “2005 yılından kapatılması gereken termik santraller halen çalışıyor. Yeniköy- Kemerköy Termik Santrali’ne kömür sağlayacak kömür ocakları da Akbelen Ormanı’na dayanmış durumda. İkizköylüler ve onların dostları ‘Akbelen Ormanı’nı vermeyeceğiz’ diye yaklaşık 2,5 yıldır mücadele içindeler. Geldiğimiz aşamada hiçbir çevresel etki değerlendirmesi yapılmadan Akbelen Ormanı’nda maden ocağı işletilmesine izin veren Tarım ve Orman Bakanlığı’nın işlemini iptal davasında son keşiften sonra düzenlenen bilirkişi raporu bilimsellikten uzak, yanlı, gerçekten ekolojik değerleri yok sayan bir rapor. Bu rapora dayanan mahkeme yürütmeyi durdurma kararını kaldırdı. İtiraz üzerine bölge idare mahkemesi, itirazı reddetti. Akbelen Ormanı mahkeme kararı olmadan güvencesiz durumda” diye konuştu. SON YARGI SÜRECİNDE NE YAŞANMIŞTI? Muğla 1. İdare Mahkemesi, Muğla’nın Milas ilçesi Akbelen Ormanı’nda genişletilmek istenen kömür madeni sahasıyla ilgili ağustos ayında verdiği ‘yürütmeyi durdurma’ kararını kaldırmıştı. İkizköy’ün avukatları tarafından bu karara yapılan itiraz İzmir Bölge İdare Mahkemesi tarafından reddedilmişti. İkizköylüler şirketin her an Akbelen Ormanı’na girerek kesim işlemine başlayabileceğinden endişeli. GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ 1- Avukat Arif Ali Cangı. 2- Arşiv görüntü.