Aydın Ticaret Odası Başkanı Hakan Ülken, Dünya Gazetesi'nin Vahap Munyar, Hakan Güldağ ve Handan Ceylan'ın sorularını yanıtladı. KAMU YATIRIMLARINDA AYDIN SONDAN DÖRDÜNCÜ Aydın’ın kamu yatırımlarında adaletsizliğine uğradığın söyleyen Başkan Ülken, “İl bazında çok ciddi bir atılım yapacağımız dönemde pandemi ilan edildi. Tam kamu yatırımları ile ilgili gelişmeler olacaktı. Pandemiyle süreç kesintiye uğrasa da biz o süreci nasıl kamu yatırımları yapılırsa Aydın için nasıl daha etkin olacağını araştırarak değerlendirdik. Aydın, kamu yatırımlarında adaletsizliğe uğramış bir il. Kişi başına düşen milli gelirle birlikte tüm diğer parametrelerde kentimiz yıllar geçtikçe geriye gidiyor. Kamu yatırımlarından kişi başına alınan pay değerlendirildiğinde Aydın, 81 il içinde bundan üç yıl önce 77’nciydi. Bu kentimiz büyüklüğü düşünüldüğünde çok üzücü. 2004 yılında kişi başına düşen milli gelir sıralaması içinde ilk 20’lerdeyken, şu anda 43’lerdeyiz. Aydın’ın ticaret hacmi, kapasitesi ve kabiliyeti, insan kaynakları yeterli ancak kamu yatırımı yok” şeklinde konuştu. HAVALİMANI OLMAYAN 3 BÜYÜKŞEHİRDEN BİRİYİZ Aydın’a kurulması planlanan Çıldır Havalimanı’nın sadece seçimden seçime hatırlandığını dile getiren Başkan Ülken, “İş dünyasının olmazsa olmazı ulaşım ve lojistik meselesi. Aydın büyükşehir belediyesi statüsü olup da havalimanı olmayan üç kentten biri. Her seçim döneminde Çıldır Havalimanı’nın açılmasının sözünün veriliyor ancak açılmıyor. Sadece yolcu trafiği açısından değil, kargo trafiği açısından da kısa raf ömrü olan ürünlerin Avrupa’ya ulaştırılması gibi birçok etkeni göze aldığımızda havalimanı bizim için önemli. Biz bu konuda Kalkınma Ajansı katkılı bir rapor hazırlattık, Vali bey ile birlikte açıklayacağız. Sadece Adnan Menderes Havalimanı’na kentimizin plaka kodu olan 09 ile giriş yapan araç sayısı günlük ortalama 1.350. Nazilli ve Denizli Devlet Demiryolları’ndan bilet alarak Adnan Menderes Havalimanına giden çok sayıda insan var. Günlük 13 doğu, 13 batı hattından Havaş servis yapıyor. Bunun pandemi öncesi doluluk oranı yüzde 84’tü. 1000’e yakın insanı Habaş taşıyor. Günlük 2.500-3.000 kişi gidiyor. Rapora göre Türkiye’deki en aktif havalimanları arasında bu rakamlarla Aydın ya ilk 10’a ya da ilk 15’e gidiyor. Bursa ve Kocaeli’nin havalimanlarının aktif olmama sebepleri İstanbul’daki havalimanlarının bu kentlere çok yakın olması. Biz İstanbul’a da Ankara’ya da 600 kilometre mesafedeyiz. Kütüğü Aydın’da olan insanlarımızın yüzde 40’ı şehir dışında. Bir de Sabiha Gökçen Havalimanı’nın fizibilite işlerini yapmış ekip, bu raporu hazırladı. Ankara’ya, İstanbul’a, Trabzon’a, Adana’ya hatta Antalya’ya uçuş olabilir. Çünkü Efes, İzmir’de ama Selçuk ilçesi bize daha yakın, ayrıca Pamukkale de yakın. Bir de Aydın’ın kendi turizm potansiyeli var. Çok ciddi bir yolcu potansiyelimiz var, çok ciddi bir de kargo potansiyelimiz var. Hollanda’ya tarım ürünleri yolluyoruz. Kesme çiçekten tutun, bizim sarılop incirimize kadar ürünlerin ihracatı buradan sağlanabilir. Adnan Menderes Havalimanı ile aramızda 111 kilometre var. Türkiye’de aralarında 100 kilometreden az mesafe olan 23 havalimanı bulunuyor. 300 bin nüfuslu, 150 bin nüfuslu değerlerimiz olan kentlerde havalimanı var, biz 1 milyonu aşkın nüfusa sahip bir kent olarak havalimanımızın olmaması abeste iştigal. “Her yerde var da niye bizde yok” mantığıyla istemiyoruz. İşleyeceğini biliyoruz, devlete zararı olacak bir şeyi istemeyiz” dedi. TEŞVİKTE 2. BÖLGE'DE YER ALMAMIZ ADALETSİZLİK Ülken sözlerine şöyle devam etti: “Aynı şekilde lojistik merkeze, fuar alanına ihtiyacımız var. Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılacağı sözü verilip hala daha yapılmamış durumda. Ayrıca serbest bölge yatırımımız için Sanayi Odası’nın öncülüğünde çok ciddi bir hazırlık yapıldı. Ama maalesef hala beklemedeyiz. Aydın kamu binalarının inanılmaz derecede yıprandığı bir kent. 81 il içinde sanırım 79’una yeni adliye binası yapılmış durumda, bizimki eski. Spor salonları ve yeni stadyumlarımız yok. Bunlar birbirlerini destekleyen ve tetikleyen yatırımlar. Aydın emeklilerin de tercih ettiği, yaşamlarının son zamanlarını güzelce geçirmek istediği bir kent. Hoşgörü kültürüyle, iklimiyle, insanıyla, coğrafyasıyla müsait bir kentiz. Ancak bu da kişi başına gelirimizi etkiledi. Daha da önemlisi teşvik bölgesi sistemi 2011 yılında devreye alındığında yeni bir modeldi. Teşvik bölgeleriyle birlikte, bölgesel kalkınma hedeflendi. Burada da adaletsizliğe uğradık. Aydın 2’nci bölgede. Aydın 2’nci bölgede ilan edildiğinde Manisa ve Gaziantep 3’üncü bölgedeydi. Edirne de Van da Gaziantep de bizim için çok önemli. Bu sistemi doğru kurgulamazsanız, iyilik yaptık zannederken, fotoğrafın tamamında bir sorun olabilir. İlçelerde olan teşvik de sorunu çözmedi. Çünkü 2’nci bölgede olan bir kentin ilçesi 3’üncü bölge, 3’üncü bölgede olan bir ilin ilçesi 4’üncü bölge oluyor. TARIM, TURİZM, SANAYİ, ENERJİ, EĞİTİM KENTİ... Aydın kentinin önüne hangi tamlamayı koyarsanız, kent onu fazlasıyla karşılıyor. Tarım kenti Aydın, turizm kenti Aydın, sanayi kenti Aydın, enerji kenti Aydın, eğitim kenti Aydın… Aydın’ın potansiyelleri çok yüksek ama bunu katma değere çevirememiş bir kent. Aydın iş dünyasının temsilcilerinin hiçbir kabahati yok. Yine de geleceğe umutla bakıyoruz. Trenin kalkacağı dakikada peronda olmak zorundayız. Odalar olarak bunun için çalışıyoruz. Biz hazırız. AB TESCİLİ RAFLARDAKİ İNCİR FİYATINA DESTEK OLDU İncir’in AB’deki coğrafi tescili odamıza ait. Ardından da Ticaret Borsamız Aydın Kestanesi’nin de coğrafi işaretini aldı. Avrupa’da 7 Türk ürünü coğrafi işarete sahip. Bunun ikisi Aydın’ın. İncirde Avrupa’daki raf fiyatlarını her yıl kontrol ettiriyoruz. Çok ciddi anlamda fiyatlarımız arttı. Dünya genelinde ihracat yaptığımız ülke sayısı da arttı. İncirde dünya ihtiyacının yüzde 60’ını Aydın’da üretiyoruz. İncirin ihracat geliri 300 milyon doları aşıyor. İŞ DÜNYASI YATIRIM YAPACAK ALAN ARIYOR Yatırım cazibesi olan yere gelir. Aydın yatırıma müsait mi, değil mi… Aydın yatırım yaptığınızda para kazanabileceğiniz bir il. Aydın her ne kadar kamu yatırımlarından hak ettiği payı alamasa da, enerji maliyetlerinin düşüklüğü bir avantajdır. Gerçek bir kış olarak 1,5 ay kışımız olur. İklimimiz müsait. Fabrikanızın çatısına GES kurabilirsiniz. Önümüzdeki 10-15 yılın sanayide önceliğinin enerji olacağını düşünürsek bu büyük bir avantaj. Aydın hem güneş hem rüzgar hem hidroelektrik hem de jeotermal açısından değerlendirildiğinde, kendi enerjimizi kendimizin üretebileceği bir kent. Silikon Vadisi neden Kaliforniya’da bu kadar kendine zemin bulabildi… Çünkü insanları açık görüşlü ve eğitimliydi. Kıyı Ege Bölgemiz de tıpkı bunun gibi. Türkiye’den parça parça Avrupa Birliği’ne giriş olacak denilse, İzmir, Aydın, Muğla birliğe en önce kabul edilecek iller. Dolayısıyla yatırıma çok uygun bir kent. OSB’lerimizde yer kalmadı. 7 OSB ve bir de tarıma dayalı OSB’miz var. Sanayicilerimiz şu anda siparişlerini yetiştiremiyorlar. Ama kapasite artışına gidemiyorlar. Yeni yatırımlara ihtiyaçları var. Yabancılar da geliyor, yatırım iklimi daha da iyileşince yatırım talebi hızlanacaktır. Bursa ve Aydın sanayileri birbirlerine benzer. Bir sektör üzerine odaklanmış bir yapımız yok. Avantajı var, uzmanlaşmış olursunuz, ancak hakim sektörde bir sıkıntı bir problem yaşandığında yıkım olur. Biz sadece bir sektörde uzmanlaşmadık. Pek çok alanda işler yapıyoruz. Makine sanayisinde, hidrolik sanayisinde, jantta, derin dondurucuda, unda çok iyiyiz. Madencilikte iyiyiz. Sadece üç-dört tane çelik kapı firmamız var ama bunlar Türkiye’de ilk 10’a giriyor. Tarım makinelerinde çok iyiyiz. Bir alanda bir krizi, diğer alanlarda kompanse ediyoruz” EKONOMİ HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ