Cumhurbaşkanı Erdoğan, EYT’lilerle ilgili bugün Beştepe’de düzenlenen toplantının ardından açıklama yaptı. Erdoğan, milyonlarca EYT’linin beklediği düzenlemeye ilişkin şunları söyledi:

“Ülkemizin tüm tartışma alalarını, milletimizin her kesiminin sorunlarını çözmüş olarak 2023’e girme kararlılığımızın son örneği olan emeklilikte yaşı bekleyenlerle ilgili düzenlemenin müjdesi ile sizlerin huzurundayım. Kamuoyunda EYT olarak bilinen bu düzenleme, uzun ve kapsamlı bir çalışmanın ardından nihai halini almıştır. Bilindiği gibi, ülkemizdeki sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilir, makul ve adil bir seviyeye getirilmesi hususunda çok önemli reformlara imza atmış bir hükümetiz. Geçmiş yıllarda gerçeklerden kopuk uygulamalar sebebiyle kamu bütçesine büyük yük bindiren sosyal güvenlik bütçemizi yönetebilir hale getirmek için çok çalıştık, çok uğraştık.

Bizden öncesinde, 1999 Eylül’ünde yürürlüğe giren düzenleme ile atılan adımları, dünyanın ve ülkemizin hakikatlerine uygun şekilde, 2008 yılında daha ileriye taşıdık. Elbette her reform ve düzenleme, yeni tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Bunlardan biri de 1999 düzenlemesine göre emeklilikte yıl ve prim günü şartını doldurduğu halde yaş şartı sebebiyle beklemek zorunda kalan çalışanlarımızın epeydir dile getirdikleri talepleridir.

Sistemin idamesine zarar vermemek ve ülke ekonomisinin üzerine kaldıramayacağı yükler bindirmemek için uzunca bir süre böyle bir düzenlemeye sıcak bakmadık. Bu yaklaşımımızdaki amaç, asla çalışanlarımızın haklarının tesliminin önüne geçmek değildi. Tam tersine, 85 milyon hep birlikte ortak geleceğimizi düşündüğümüz için konuyu derinlemesine incelemeden, ölçüp biçmeden, hesabını kitabını sağlamca yapmadan herhangi bir taahhüt altına girmek istemedik. Büyüyen, gelişen ve kalkınan Türkiye’nin imkanlarının elverdiğini gördüğümüzde de hemen ilgili kurumlarımıza ve arkadaşlarımıza talimatını vererek çalışmaları başlattık… Devlet için büyük bir fedakarlık anlamına gelen bu düzenleme ile birlikte, artık sistemi her türlü tartışmadan arındırarak yerli yerine oturtmuş olacağımıza inanıyorum.

Sadece yaş sebebiyle emeklilik bekleyenleri kapsıyor. Yaş şartı olmadan emekliliğe imkan sağlayan düzenlemeyi, eski sistemdeki SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı ayrımı olmaksızın mevcut yapıdaki herkes için geçerli kılıyoruz. Bu düzenleme ilk çıktığında ülkemizde 5,6 milyon emekli varken bugün 13,9 milyon emekliye hizmet veren bir Türkiye’ye ulaştık. Her yıl istihdamına 1 milyon kişiyi ekleyen bir ülke olarak, sosyal güvenlik sistemimizin aktif ve pasif dengesini korumayı başarıyoruz.

“YAŞ SINIRI OLMAYACAK”

Bugün sizlerle paylaşacağımız düzenleme ile yaklaşık 2 milyon 250 bin vatandaşımız daha emekli olma hakkına kavuşuyor. Emeklilik hakkının kullanılması hususunda herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacaktır. Hak sahibi vatandaşlarımızın bir kısmı, hizmet birleştirme ve borçlanma işlemlerini zaten başlatmıştır. Diğer vatandaşlarımızın işlemlerini de kısa sürede tamamlayacağız. Yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesi ile sistemin mali yükünü dengeleyecek çalışmaları da yaptık.

“SİGORTA TEŞVİK PRİMİ SAĞLANACAK”

Taşerondan kadroya alınanlardan hemen emekli olmayı tercih etmeyecekler için ayrı bir geçiş düzenlemesi hazırlıyoruz. İşverenlerimizin kıdem tazminatı ödemede güçlük çekmemeleri için Hazine ve Maliye Bakanlığı’mız, KGF destekli bir kredi paketini devreye alıyor. Emekli olanların en azından bir kısmının çalışmaya devam edeceklerini biliyoruz. İstihdamın 31,5 milyonu aştığı Türkiye’de her vatandaşımızın tecrübe, bilgi ve emeğine ihtiyacımız var. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edecek vatandaşlarımız için sosyal sigorta prim teşviki getiriyoruz. Amacımız, emeklilik sonrası çalışan vatandaşlarımızın bunu kayıtlı olarak sürdürmelerini sağlamaktır.”

EYT'DEN KAÇ KİŞİ YARARLANACAK?

Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle ilk etapta 2 milyon 250 bin kişi emeklilik hakkına kavuşacak. Prim ve sigortalılık süresini tamamlayanlarla birlikte bu sayı her yıl artacak.

EYT HANGİ TARİHİ KAPSIYOR?

8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar EYT kapsamına giriyor. Bu tarihten sonra hizmet başlangıcı olanlar ise düzenlemeden yararlanamayacak.

YAŞ ŞARTI VAR MI?

Prim ve sigortalılık süresi şartlarını karşılayanlar yaşa bakılmadan emeklilik hakkı kazanacak.

EYT DETAYLARI NELER?

8 Eylül 1999 öncesi işe girişi olanlardan kadınlar için 5 bin prim günü ve 20 yıl sigortalılık süresi, erkekler için 5 bin prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekiyor. Prim ve sigortalılık süresi şartlarını karşılayanlar yaşa bakılmadan emeklilik hakkı kazanacak. Prim günü ya da sigortalılık süresi eksik olan çalışanlar, bu eksikliklerini tamamladıktan sonra emekli olmak için başvurabilecek. Primini doldurup sigortalılık süresini doldurmayanların beklemesi gerekecek.

EMEKLİ OLUP ÇALIŞANLAR İÇİN DURUM NE?

Emekli olup çalışmaya devam edecekler için sigorta prim teşviki getirilecek. Böylece emekli olanlar için şirketlerin ödeyeceği primlerde düşüş olacak. Normal çalışanla emekli çalışan arasında prim farkı kalmayacak.

SİGORTA KOLU AYIRIMI VAR MI?

EYT'de SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı'nı içeren sigorta kolları ayırımı söz konusu olmayacak.

Emeklilikte yaşa takılanlar mevcut sisteme göre kıdem tazminatı alacak. Emekli olan çalışanlar son işyerindeki çalışma süresi için kıdem tazminatı alacak. Her bir çalışma yılı için 30 günlük (brüt) ücreti tutarında kıdem tazminatı verilecek.

EYT'LİLER NE KADAR AYLIK ALACAK?

Emekli aylığının miktarı kişiye özel olacak. Başvuru yapıldığında üç dönem için ayrı ayrı "tam aylık" hesabı yapılacak. Ardından her bir dönemdeki çalışma süresi toplam prim gününe bölünerek o dönem için "kısmi aylık" tutarı belirlenecek. Emeklilikte yaşa takılanlar için maaş hesaplamasında; 1999 yılı öncesi, 1999- 2008 yılları arası, 2008 yılı sonrası önemli. Bu üç dönemdeki hesaplamalar yapıldıktan sonra emeklilikte yaşa takılanlar için aylık hesaplaması yapılacak.

GÜNÜ EKSİK OLAN NASIL BİR YOL İZLEYECEK?

Prim günü dolmayan kadınlar doğum borçlanması, erkekler de askerlik borçlanması yapabiliyor. Bu sayede eksik günler tamamlanabiliyor.

NE ZAMAN BAŞLAYACAK?

Düzenlemenin Meclis'e sunulmasının ardından ocak ayında görüşülmesi bekleniyor. Yürürlük tarihinin ise 1 Ocak 2023 olması bekleniyor.

KIDEM ÖDEMESİ İŞÇİYE YAPILACAK

İşverenlerin kıdem tazminatı ödemesi için Hazine destekli Kredi Garanti Fonu kefaletiyle sunulacak destek banka limitlerinden düşmeyecek. Kıdem tazminatı ödemesi sırasında verilecek bu destek işveren adına ama ödeme doğrudan işçiye yapılacak. Emekli olup çalışmaya devam eden işçiler için de mevcut çalışanlarda olduğu gibi 5 puanlık prim desteği verilecek.

BORÇLANMA HÜKÜMLERİ

EYT düzenlemesiyle İş Kanunu'ndaki borçlanma hükümleri değişmeyecek. Uzun vadeli sigorta öncesi yapılan askerlik, staj sonrası doğum sigorta başlangıcını öne çekebilecek. Çalışan kadınlar doğum, erkekler askerlik, doktora öğrenimi, tıpta uzmanlık, avukatlık stajını yapanların staj süreleri, kısmi süreli çalışılan aylara ait eksik süreleri borçlanabilir. Staj yapılan süre ile uzun sigorta koluna geçiş arasında yapılan doğumlar, işe başlamadan önce yapılan askerlik için yapılan borçlanmalar sigorta başlangıç tarihini öne çekecek. EYT için emeklilikte, 30 güne ihtiyaç varsa doğum, askerlik borçlanmasında bir ayı borçlanmak yeterli olacak. Farklı sigortalılık statüsünde ödenen primler birleştirilerek toplam hizmet süresi üzerinden emekli olunabilecek.

E-DEVLET ÜZERİNDEN BAŞVURU NASIL YAPILIR?

SGK’ya gitmeden, e-devlet üzerinden işlemleri yapmak mümkün. e-Devlet üzerinden izlenecek yol ise şöyle;

*e-devlet sistemine giriş yapıldıktan sonra arama kısmına ‘aylık', ‘emekli', ‘gelir' kelimelerinden birini yazdıktan sonra çıkan sonuçlardan ‘gelir, aylık ödenek talep belgesinin verilmesi belgesi'ne tıklanacak.

*Gelen ekranda ‘yeni başvuru' sekmesi tıklanacak ve tahsis talep türü olarak ise ‘yaşlılık aylığı' seçilecek.

*SSK kapsamında aylık talep edecekler ‘4A SSK', Bağ-Kur kapsamında ise ‘4B Bağ_Kur' seçilecek.  Bundan sonraki adımda da altta yer alan ‘başvur' butonu tıklanacak.

*TC kimlik numarası, ad-soyad bilgileri ve ikametgah adresi ekrana gelecek. Maaş ödemesinin yapılacağı banka seçilerek açıklama kısmına bankanın talep edilen şubesi yazılacak ve diğer iletişim bilgileri doldurulacak.

*‘Aylık alıyor mu?' sorusunda da ‘evet’ ya da ‘hayır’ cevabı verilecek. Sonraki ‘ileri’ butonuna basılacak ve ‘başvur’ butonuna basılarak bilgiler SGK'ye gönderilmiş olacak.