Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu Genel Başkan Sayit Karabağlı, yüzde 18-20 bandında komisyon alan online yemek sistemlerinin adeta esnafı sömürerek ondan 3-4 kat fazla kar elde ettiğini ve fiyatların aşırı yükselmesine neden olduğunu vurguladı. Karabağlı, “Online yemek siparişi sistemleri, uyguladıkları yüksek komisyonları istediğimiz gibi revize etmezse, Federasyonumuzun bünyesinde, 81 ilde bulunan 104 esnaf odamıza bağlı yüz binden fazla üye iş yeri, ülke genelinde boykot yapma kararı alacak” dedi.
Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu Genel Başkan Sayit Karabağlı, yaptığı yazılı açıklamada, 2 yıl gibi uzun bir süre pandemi nedeniyle oldukça hırpalanan yeme içme sektörünün şu anda enflasyonla baş etmek konusunda çaresiz kaldığını belirtti. Bir de buna online yemek siparişi sistemlerinin uyguladığı yüksek komisyonları eklenince çok zor duruma düştüklerini vurgulayan Karabağlı'nın açıklaması şöyle:
"100 BİNDEN FAZLA İŞ YERİ ÜLKE GENELİNDE BOYKOT YAPMA KARARI ALACAK: 2 yıl gibi uzun bir süre pandemi nedeniyle oldukça hırpalanan yeme içme sektörü, şu anda enflasyonla baş etmek konusunda çaresiz. Daralan piyasalar nedeniyle de kan kaybı yaşanıyor. İşyeri kapanışları artıyor, ayakta kalmaya çalışanlar ise borçlanıyor. Online yemek siparişi sistemleri, uyguladıkları yüksek komisyonları istediğimiz gibi revize etmezse, Federasyonumuzun bünyesinde, 81 ilde bulunan 104 esnaf odamıza bağlı yüz binden fazla üye işyeri, ülke genelinde boykot yapma kararı alacak.
PERAKENDE TİCARET VE HAL YASALARI ACİLEN ÇIKARILMALI: Toplumun dinamosu konumundaki esnaf teşkilatı korunup kollanmalı. KDV indirimi, kredi desteği, kaybolmaya yüz tutmuş bazı mesleklerde vergi muafiyeti gibi devlete düşen görevler imkanlar dahilinde kısmen uygulanmış olsa da alınan tedbirler yetersiz kalıyor. Köklü çözümlere ihtiyacımız var. Perakende ve Hal yasalarının acilen çıkarılması, konut kira artışlarındaki düzenlemelerin esnafımızı da kapsaması, kira stopajlarının indirilmesi veya kaldırılması ya da mal sahibinden alınması gibi çözümlerin de acilen devreye alınması zaruridir. İşyeri tahliyelerinin zorlaştırılması perakende ticaret yasasında yer almalıdır.
GÜNLÜK AÇILIŞ ÜCRETLERİ EK ÜCRET ALINMADAN YÜZDE 6’YA ÇEKİLMELİ: Yeme içme sektörünün üzerinde yük oluşturan, yüzde 18 ila yüzde 45 arasında değişen yüksek oranlarıyla adeta esnafı sömüren online yemek siparişi sistemlerinin komisyonları, yasa gereği ve yemek kartlarında olduğu gibi; hizmet bedeli, tanıtım reklam bedeli, joker uygulamaları, günlük açılış ücretleri ve bunun gibi ek ücretler alınmadan yüzde 6’ya çekilmelidir.
BİZİM MÜŞTERİLERİMİZİ BİZE PAZARLIYORLAR: Online yemek siparişi sistemleri, sektörden aldığı yüksek komisyonlar sayesinde kullanıcılara bonus ve indirimler vererek sistemi cazip hale getirerek kullanıcıyı sisteme yönlendiriyor. Bu durum işletmeleri biçare bir şekilde sistemin içine çekiyor. Bizim müşterilerimizi bize pazarlayan bu sistemler yüzünden ödenen yüzde 18’lik komisyon maliyet hesabıyla tüketiciye yansıtıldığında gereksiz fahiş fiyatlara yol açıyor, arz-talep dengesini bozarak gıdada enflasyona neden oluyor.
ESNAFTAN 2-3 KAT DAHA FAZLA KÂR EDİYORLAR: Online yemek siparişi sistemlerinin kendi bünyelerinde oluşturdukları online ödeme sistemleri üzerinden ekstra komisyonlar uyguluyor. Alacaklarını peşin mahsup edip işletiyorlar. İşyerlerine ise 15 ila 30 günlük periyotlarda ödeme yapıyorlar. Sözleşmelerde komisyonları yüzde 10 ve altında gösteren bu şirketler; hizmet bedeli, tanıtım reklam bedeli, haftalık joker indirimleri, açma kapama bedelleri gibi artı ücretlendirmeler yaparak komisyonlarını yüzde 18 ila yüzde 20 bandına taşıyor. Esnafımızın 2-3 katı kâr eden sistem o kadar kârlı ve cazip bir hale geldi ki uluslararası şirketler bir bir sistemin içine girerek çoğalıyor. Komisyonlar istenilen oranlara çekilmediği takdirde Lokantacılar Federasyonu’na bağlı 100 binden fazla işyerinin ülke genelinde boykot yapma kararı alacak.
ŞEKERE ERİŞİM SIKINTISINI ÇÖZDÜK: Olağanüstü koşullarda yaşadığımız bu dönemde Federasyonumuza bağlı üye işyerlerimizi rahatlatmak, uygun koşullarda toplu ürün temini yapacak şekilde, tüketim kooperatifleri kurulması yönünde çalışmalar başlattık. Tatlıcı ve pastacılarımızın şekere erişme konusundaki sıkıntılarını gidermek üzere, TÜRK-ŞEKER AŞ ile yaptığımız mutabakat uyarınca, üyelerimize fabrika satış fiyatlarından şeker teminine başladık. Bu vb. girişimlerimizi çeşitlendirmek üzere, devlete ait üretim tesislerinden veya özel sektörden şeker, un, yağ ve et gibi temel ürünlerin temini yönünde girişimlerde bulunduk. Kısa sürede sonuç alacağımızın müjdesini de bu vesileyle duyurmak isteriz. Dar boğazdan geçtiğimiz bu dönemde, azim ve gayretle çalışarak her şeyi kısa sürede atlatacağımıza inanıyorum.
SOSYAL TESİSLERİN HALKA AÇILMASI HAKSIZ REKABET YARATIYOR: Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu’nun bir diğer sıkıntısının sosyal tesisler. Bazı belediye ve kamu kurumları, sosyal tesislerini kendi personelinin yanı sıra halka da açarak satış yapıyor. Haksız rekabet yaratan ve piyasa dengelerini bozan bu girişimler de esnafımızı sıkıntıya sokuyor. Yine bazı belediyeler, sosyal tesisler dışında kent lokantaları açarak şehir genelinde hizmet vermeye başladı. Esnafımızın mağduriyetine neden olan bu üzücü ve düşündürücü durum karşısında tedbir alınması gerekiyor.”
