Her gün 19 milyon dolarlık gayrimenkulün yabancıya satıldığı Türkiye pazarında Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte değişikliğe gidildi. Resmi Gazete’de önceki gün yayınlanarak yürürlüğe giren değişiklikle yabancıların vatandaşlık amaçlı gayrimenkul alımlarında TL yerine dövizle ödeme koşulu getirildi. Yeni uygulama kapsamında 250 bin dolar karşılığında yapılan ödemeler döviz cinsinden bankaya yatırılırken, bankalarda bu parayı döviz cinsinden Merkez Bankası’na satacak. Sektör temsilcileri Merkez Bankası döviz rezervlerine katkı sağlayacak uygulamaya geçiş için süre verilmediğini bu nedenle bazı konularda prosedürlerin bilinmediğini ifade etti. Milyon dolarlık işlemlerin durmaması için konuyla ilgili sürecin nasıl işleyeceği konusundaki genelgenin bir an önce çıkarılması gerektiğine dikkat çekildi.
“SÜREÇTE BOŞLUK OLMAMALI”
Değişikliği değerlendiren Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Başkanı Ömer Faruk Akbal, uygulamanın ülkedeki dolarizasyonu önlemeyi amaçladığını belirterek, “Dolayısıyla TL’nin güçlenmesi açısından doğru bir karar. Ancak uygulama esaslarında ciddi hazırlıkların yapılması gerekiyor. Dolayısıyla elinde Türk Lirası olan yabancı yatırımcıların ilgili kanundan faydalanmalarının önünde bir engel olmamasını ve hangi usullerde yatırımlarını yapmaları gerektiği konusunun ilgili kurumlarca hazırlanacak genelge veya kılavuzlarla netleşmesini bekliyoruz” dedi. Sektörün bacasız sanayi konumunda olduğunu anlatan Akbal, “Her gün 19 milyon dolar gayrimenkul ihracatı yapıyoruz. Dolayısıyla süreçte boşluk oluşmamlı” dedi. Tekçe Overseas Gayrimenkul AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Bayram Tekçe ise, amacın paranın yurtdışından geldiğini netleştirmek olduğunu belirtti.
“VATANDAŞLIK KURU GELEBİLİR”
Mars Investment Genel Müdürü Hakan Bucak, “Yeni uygulamada yabancı dövizini Türkiye’de faaliyet gösteren bir bankaya yatıracak ve bu TL’ye çevrilecek. Büyük ihtimalle de bankacılık ekranın da vatandaşlık amaçlı kur değişimi diye bir ekran olacak ve devlet o kuru garanti veriyor. Yani parayı müteahhide yolladığında tapuya kadar olan süreçte 250 bin doların değerinde TL bazında bir düşüş yaşandığında devlet bankaya yatırdığı tarihi baz alıyor. Konut sahibine ya da geliştiriciye parayı TL olarak gönderecek. Böylece kur dalgalanmalarından kaynaklı bütçe kayıpları önlenmiş olacak. Örneğin 250 bin dolarlık mülkün fiyatı süreçte 230 bin dolara düşerse bu tarz düşüşlerden dolayı iptaller engellenmiş olacak” dedi. Yabancıya her yıl ortalama 6 ila 8 milyar dolarlık satış yapıldığını, bu oranın TL olarak işlem görmesinin Merkez Bankası’nın döviz rezervlerini artıracağını dile getiren Bucak, “Aynı şekilde TL’nin değerlenmesine de destek olacak” dedi. “Ancak uygulama kısmıyla ilgili BDDK’dan ve Tapu Genel Müdürlüğü’nden uygulama kısmıyla ilgili netlik bekliyoruz. Ne yapılacağı konusunda uygulama metodu açıklanmadı” diyen Bucak şöyle konuştu: “Eskiden KDV muafiyeti gerekince geliştiricinin hesabına para gönderebiliyordu. Şimdi hesap mı açtıracak ya da vekâlet mi gönderecek, diğer bir nedenle yurtdışındaki bankalar neden transfer ettiğini sorduğunda daire için deyince satış sözleşmesi isteniyor dolayısıyla bu durum süreci sıkıntıya sokabilir. O yüzden netlik lazım.” Ayrıca, uygulama öncesi10 gün ile 30 gün arasında kendilerine hazırlık için bir zaman dilimi verilmesi gerektiğini dile getiren Bucak, “Böylece bizde müşterilerimize bilgilendirme maili gönderir, bu sürece hazırlıklı gelin diyebilirdik”
“MERKEZ BANKASI’NIN REZERVLERİNE KATKI SAĞLAYACAK”
Helmann Constructıon Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün, vatandaşlık alımlarında 250 bin doların döviz cinsinden bankaya yatırılması ve tapuya şerh konularak gayrimenkulün 3 yıl satmama şeklinde bir değişikliğe gidildiğini söyledi. “Böylece Türk pasaport aldıktan sonra gayrimenkulü hemen satıp çıkışı engellenecek, dolaylı şekilde de olsa ülkeye yaşaması ve katkı sağlaması amaçlanıyor” dedi. Döviz olarak alınmasının amacının kur hareketlerine karşı bir önlem olduğunu aktaran Özgün, aynı zaman Merkez Bankası’nın döviz rezervleri açısından katkı sağlayacağını belirtti.
“ALICILAR ÖDEMELERİ DURDURDU”
LL.M Hukuk LL.M Hukuk avukatlarından Hanife Emine Kara da, yabancı uyruklu kişilerin vatandaşlık amaçlı gayrimenkul alımlarıyla ilgili yönetmelik değişikliğinin yayım tarihinden itibaren yürürlüğe gireceği için 06.01.2022 tarihinden itibaren gerçekleşecek tüm satışlarda bu hususa dikkat etmesinin önem arz ettiğini söyledi. “Bu doğrultuda; istisnai yolla Türk vatandaşlığı kazanmak isteyen yabancı uyruklu kişiler 06.01.2022 tarihinden sonra gayrimenkul satış bedellerini ancak ve ancak 250 bin dolar veya karşılığı döviz olarak ödeyebilecek, Türk lirası olarak bir ödeme yapamayacak, Türk lirası olarak yapılan ödemeler geçersiz sayılacak” dedi. “Bununla birlikte yine yönetmelik metninde yeni bir fıkra eklenerek, döviz tutarlarının işlem öncesinde bir bankaya ve bankaca da Merkez bankasına satılacağı düzenlenmiş olup bu yeni hüküm gereğince yabancı uyruklu alıcıların ödediği satış bedellerinin ne şekilde satıcı hesaplarına geçeceği hususu şu an önemli bir soru olarak gündeme gelmiştir” diyen Kara, “Yapılan bu yeni düzenlemedeki ifadelerin yeterince net olmaması nedeniyle düzenlemenin bir genelge ile şekillenmesine kadar alıcıların satış bedeli ödemelerini durdurduğunu görmekteyiz” dedi.
ESKİ TARİHLİ SATIŞLARI KAPSAMAYACAK
GİGDER Başkanı Faruk Akbal, yeni düzenlemeyle gelen değişiklikler sektörümüzde eski tarihli satışları ve tapu devri tamamlanma aşamasında olan veya ödemesi yapılan işlemleri kapsamayacağını, bu işlemlerin devam edebileceğini söyledi.
YATIRIM AMACIYLA 6 FARKLI ŞEKİLDE VATANDAŞLIK ALINABİLİYOR
*En az 500 bin Amerikan Doları tutarında sabit sermaye yatırımı yapmak.
*En az 250 bin Amerikan Doları tutarında taşınmazı tapu kayıtlarına 3 yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın almak.
*En az 50 kişilik istihdam oluşturmak.
*En az 500 bin Amerikan Doları mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırmak.
*En az 500 bin Amerikan Doları devlet borçlanma araçlarını 3 yıl tutmak şartıyla satın almak..
*En az 500 bin Amerikan Doları gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını en az üç yıl elinde tutma şartıyla satın almak. (Dünya)
