SİNAN TARTANOĞLU Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın; turizm sektörü çalışanlarının, üzerinde "aşılıyım" yazan maske taktıklarının görüldüğü reklam filmi, gelen tepkiler üzerine kaldırıldı. Bakanlığın kültür üretimi ile ilgili diğer muhatabı olan dizi, sinema, belgesel ve reklam çekimlerinde çalışan kamera arkası işçileri hem tam kapanma kurallarından muaf tutuldu hem de aşılamada öncelik sırasına giremedi. Sinema Reklam, Dizi ve TV Programı Çalışanları Sendikası Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Demirbilek, “Devletin aşılanma ile ilgili, sektörümüzü nerede değerlendirdiğini merak ediyoruz, aşılanmayı bekliyoruz” dedi. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın turizm sektörü dışındaki muhataplarından dizi, film, sinema, belgesel ve reklam filmi çekimlerinde çalışan işçiler, "tam kapanma" kurallarından muaf tutuldu. Ancak; kamera asistanları, yönetmen yardımcıları, görüntü yönetmenleri, prodüksiyon çalışanları, kostüm sorumluları, set kuaförü ve makyözleri başta olmak üzere tüm set çalışanlarına aşı sıralamasında öncelik verilmedi. Oysa Kültür ve Turizm Bakanlığı turizm sektörü çalışanlarına aşı önceliği sağladı. Pandeminin ilk döneminde; Sinema ve TV Sendikası, Oyuncular Sendikası ve sektördeki farklı birimleri temsil eden dernek ve platformlarının baskısı ile yeni başlayacak reklam, dizi, sinema çekimlerinin yüzde 95'i durdurulmuştu. Ancak, "tam kapanma" öncesinde ve tam kapanma kurallarının uygulandığı dönemde, özellikle dizi sektöründe uzun mesai süreleri ve tüm ağır çalışma koşulları sürdürüldü. DİZİ SETLERİNDE GÜNLÜK ÇALIŞMA 30 SAAT Dizi sektöründe set çalışanları; çalışma günlerinin 30 saati aşması, iki iş günü arasındaki dinlenme sürelerinin 2-3 saate düşmesi gibi sorunları aşmaya çalışırken, pandemi, çalışma koşullarını daha da ağırlaştırdı. Kamera arkası çalışanlarının sendikalı olduğu sinema ve reklam setlerinde ise günlük çalışma saatleri sınırlı, covid testi sık sık yapılıyor, maske ve hijyen koşulları sağlanıyor. OYUNCULAR SENDİKASI 2 KEZ TALEP ETTİ, CEVAP ALAMADI Oyuncu Farah Zeynep Abdullah ise “tam kapanma” sürecinin başında, 2 Mayıs’ta; sosyal medya hesabından Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya şu çağrıyı yapmıştı: “Sektörümüz en az haftada 5 gün, günde 12 saat çalışıyor. İşin doğası gereği sosyal mesafeyi korumak çok güç olabiliyor. Daha önce Oyuncular Sendikası 2 kez aşı için başvurmasına rağmen hiçbir cevap alınamadı. Set emekçilerinin sağlığı için bir adım atılsın.” Sinema Reklam, Dizi ve TV Programı Çalışanları Sendikası Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Demirbilek, ANKA Haber Ajansı'na şöyle konuştu: "Geçen yıl mart ayı itibarıyla, sendika olarak; film sektörüne bir çağrıda bulunduk, 'setler durdurulsun' diye. Bu çağrımız yüzde 95 karşılık buldu ve setler durduruldu. Kamunun, ilgili bakanlığın; film sektörünü üretim, imalat, diğer ifadesiyle tedarik zinciri kapsamında değerlendirmesi ve özel izne tabi tutması, film sektörünün bir şekliyle çalıştırılmaya devam etmesi anlamına geldi. Pratikte karşılığını buldu ve setler çalışmalar devam etti. “KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN FAYDALANAMADIK” Yine sektörü temsil eden STK'larla yan yana gelerek, yoğun bir çalışmanın sonucunda Covid-19 sürecinde çalışma koşullarını içeren bir kılavuz hazırladık. İş toplantılarından setlerdeki mekan tercihlerine, hijyen ve mesafe kurallarından iş sağlığı ve güvenliği konularına kadar birçok maddeyi içeriyordu. Kısa çalışma ödeneğinden sektör olarak faydalanmadık. Proje bazlı çalıştığımız için düzenli bir sigortalılık halimiz maalesef yok. Kısa Çalışma Ödeneği kriterlerini, sigortalılık kriterini karşılayamadığımız için sektör olarak bundan faydalanamadık. Özel izne tabi tutularak çalıştırılan bu sektör için aşılanma önemli bir yer tutuyor. Kamunun yani devletin aşılanma ile ilgili, sektörümüzü nerede değerlendirdiğini merak ediyoruz, doğrusu. Bu noktada doğru bir şekilde konumlandırarak aşılanmayı beklediğimizi ifade edebilirim.” “GÜNLÜK ÇALIŞMA SÜRESİ 11 SAATİ AŞMAMALI” Sinema TV Sendikası, Oyuncular Sendikası, Görüntü Yönetmenleri Derneği, Sanat Yönetmenleri Derneği gibi pek çok örgüt, pandemi döneminde setlerde uyulması gereken kuralları, hazırladıkları bir kılavuzda topladı. Bazı genel önlemler, kılavuzda şöyle sıralandı: "Oyuncular dahil tüm çalışanların sigortasız çalıştırılmaması, günlük çalışma süresinin bir saat yemek molası hariç 11 saati aşmaması, kalabalık sahnelerden kaçınılması, sette kahvaltı verilmemesi, sette sadece tek öğün yemek verilmesi, sete çalışanlar dışında kimsenin alınmaması, yardımcı oyuncu sayısının mümkün olduğu kadar kısıtlanması, çekim yapılacak tüm mekan ve alanların bir iş güvenlik uzmanı tarafından önceden denetlenmesi…”