Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksi'ni (TÜFE) aylık yüzde 3,53 artışla ve yıllık yüzde 73,50 olarak açıklamasının ardından Merkez Bankası Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayınlandı. Yıllık enflasyonun sepetteki tüm alt gruplara yayıldığı belirtilen raporda şunlar kaydedildi: "ENFLASYONA EN BELİRGİN KATKI TEMEL MAL VE HİZMET GRUPLARINDAN GELDİ: Tüketici fiyatları mayıs ayında yüzde 2,98 oranında artmış, yıllık enflasyon 3,53 puan yükselişle yüzde 73,50 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde, tüketici yıllık enflasyonundaki artış alt gruplar geneline yayılırken bu gelişmeye en belirgin katkı temel mal ve hizmet gruplarından gelmiştir. Mayıs ayında, temel mal grubunda yıllık enflasyon tüm alt gruplarda artış kaydetmiştir. Hizmet grubunda yıllık fiyat artışı ulaştırma hizmetlerinde görece yatay seyrederken lokanta-otelde daha belirgin olmak üzere diğer alt gruplarda yükselmiştir. Gıda fiyatlarında yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada gerilerken işlenmiş gıdada yükselmeye devam etmiştir. ENERJİ FİYATLARINDA ŞEBEKE SUYU VE AKARYAKIT KALEMLERİ ÖNE ÇIKTI: Bir önceki ay yüksek oranda artan taze meyve sebze fiyatlarında bu dönemde sebze fiyatları kaynaklı olarak kısmi bir düzeltme izlenmiştir. Enerji fiyatlarında şebeke suyu ve akaryakıt kalemleri öne çıkmıştır. Bu dönemde, uluslararası emtia fiyatları, döviz kuru gelişmeleri ve tedarik zincirinde süregelen aksamalarla üretici fiyatlarındaki artışlar sürmüştür. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonlarındaki yükseliş devam etmiştir. DEĞERLENDİRMELER: Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 2,98 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 3,53 puan artarak yüzde 73,50 olmuştur. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları, sırasıyla 4,43 ve 3,67 puan artarak yüzde 61,63 ve 56,04 olarak gerçekleşmiştir. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, hizmet, gıda, enerji ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 1,11, 1,09, 0,48, 0,44 ve 0,41 puan artmıştır. AYLIK ARTIŞ, B VE C ENDEKSLERİNDE BİR MİKTAR DÜŞÜŞ KAYDETTİ: Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, aylık artış önceki aya kıyasla B ve C endekslerinde bir miktar düşüş kaydetmiştir. Aylık fiyat artışları, B endeksini oluşturan işlenmiş gıda, hizmet ve temel mal gruplarında yavaşlamıştır. Hizmet fiyatları mayıs ayında yüzde 3,73 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 3,60 puan artışla yüzde 45,78 olmuştur. Bu dönemde, yıllık enflasyon ulaştırma hizmetlerinde yataya yakın bir seyir izlerken lokanta-otel grubunda daha belirgin olmak üzere diğer alt gruplarda yükselmiştir. Lokanta-otel alt grubunda fiyatlar gerek yemek gerekse konaklama hizmetleri kaynaklı olarak yüzde 5,47 oranında artmış, yıllık enflasyon 7,57 puan yükselişle yüzde 76,83 seviyesine ulaşmıştır. HAC ZİYARETLERİNİN SÜRÜKLEDİĞİ PAKET TUR KALEMİ ÖNE ÇIKTI: Diğer hizmetler alt grubu fiyatları yüzde 2,97 oranında yükselirken 2 yıl aradan sonra yeniden başlayacak olan hac ziyaretlerinin sürüklediği paket tur kalemi bu gelişmede öne çıkmıştır. Ulaştırma hizmetlerinde fiyat artışları (yüzde 5,14) genele yayılırken yüksek baz nedeniyle alt grup yıllık enflasyonu yatay seyrederek yüzde 78,16 olmuştur. Mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler, kirada aylık artışların bir miktar hızlandığına işaret etmiştir. Temel mal yıllık enflasyonu, mayıs ayında 3,74 puanlık yükselişle yüzde 65,32 seviyesine ulaşmıştır. Bu dönemde yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükselmiştir. ENERJİ FİYATLARI MAYIS AYINDA ARTTI: Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç) mayıs ayında yüzde 2,14 oranında artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 76,75 olarak gerçekleşmiştir. Bu gelişmede büyük ölçüde mobilya, otomobil ve beyaz eşya fiyatları belirleyici olmuştur. Diğer temel mallarda fiyat artışları grup geneline yayılmakla birlikte ev ile ilgili temizlik malzemeleri, kişisel bakım ürünleri ve konutun bakım onarımına yönelik malzemeler öne çıkmış, grup aylık enflasyonu yüzde 3,94 olmuştur. Giyim ve ayakkabı grubunda aylık fiyat artışı yüzde 4,63 oranında gerçekleşmiş, yıllık enflasyon 3,52 puan artışla yüzde 29,27’ye yükselmiştir. Enerji fiyatları mayıs ayında yüzde 2,90 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 3,01 puanlık yükselişle yüzde 121,21 olmuştur. Bu gelişmede, yönetilen yönlendirilen kalemlerden şebeke suyu (yüzde 6,48) ve TL cinsi petrol fiyatları ile akaryakıt (yüzde 3,97) fiyatları belirleyici olmuştur. Bu dönemde katı yakıt fiyatlarındaki artışlar devam ederken tüp gaz fiyatlarında bir miktar düşüş görülmüştür. Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları mayıs ayında yüzde 1,63 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 2,53 puan yükselerek yüzde 91,63 oldu. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 3,06 puan düşüşle yüzde 97,61 seviyesine gerilerken işlenmiş gıdada 7,92 puan artışla yüzde 86,01 seviyesinde yükseldi. İŞLENMEMİŞ GIDA KALEMİNDE GENELE YAYILAN FİYAT ARTIŞLARI OLDU: İşlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler sebze fiyatları kaynaklı olarak taze meyve ve sebze kaleminde fiyatların gerilediğine işaret ederken diğer işlenmemiş gıda kaleminde genele yayılan fiyat artışları izlenmiştir. Bu grupta kırmızı et, beyaz et ile sütün yanı sıra pirinç ve kuruyemiş yüksek katkılarıyla dikkat çekti. Yumurta ise fiyat düşüşüyle diğer alt kalemlerden ayrışmıştır. İşlenmiş gıdada, ekmek ve tahıllar kaleminde fiyatların yüzde 3,65 oranında artmasıyla yıllık enflasyon yüzde 90,69 seviyesine yükselmiştir. Diğer işlenmiş gıdada aylık fiyat artışı daha belirgin olurken bu grupta peynir ve diğer süt ürünleri başta olmak üzere katı-sıvı yağlar, çay-kahve, et ürünleri, şeker ve bağlantılı ürünler öne çıkmıştır. ALKOLLÜ İÇECEKLER VE TÜTÜN ÜRÜNLERİNİN FİYATLARI MAYISTA ARTTI: Alkollü içecekler ve tütün ürünleri fiyatları mayıs ayında yüzde 6,53 oranında artmış, yıllık enflasyon yüzde 66,62 seviyesine yükselmiştir. Bu gelişmede üretici firmalar kaynaklı yapılan fiyat artışları belirleyici olurken bu grubun aylık tüketici enflasyonuna katkısı 0,28 puan olmuştur. Yurt içi üretici fiyatları mayıs ayında yüzde 8,76 oranında artmış, yıllık enflasyon 10,34 puan yükselişle yüzde 132,16 olmuştur. ENERJİ ENFLASYONUNDAKİ ARTIŞ DİKKAT ÇEKTİ: Son dönem döviz kuru gelişmeleri, emtia fiyatlarında ulaşılan yüksek seviyeler ve tedarik zincirlerindeki aksaklıklar üretici fiyatlarını olumsuz etkilemiştir. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon ara mallarında yataya yakın seyrederken diğer alt gruplarda yükselmiş, özellikte enerji enflasyonundaki artış dikkat çekti. ELEKTRİK-GAZ ÜRETİM VE DAĞITIMI FİYATLARI AYLIK BAZDA YÜZDE 38,49 YÜKSELDİ: Fiyat artışları alt kalemler geneline yayılırken elektrik-gaz üretimi ile dağıtımı, diğer madencilik ve taş ocağı ürünleri, gıda ürünleri, içecekler, inşaat sektörü ile bağlantılı olan metalik olamayan mineral ürünler ve ağaç ürünlerindeki artışlar öne çıkmıştır. Elektrik-gaz üretim ve dağıtımı fiyatları aylık bazda yüzde 38,49 yükselirken bu gelişmede büyük ölçüde gaz imalatı fiyatlarındaki artış etkili olmuştur."