ÖZGÜR DEDEOLUK

Aydın Karacasu’da 20 yıldır tütün üretimi yapan Ömer Orut, "Vatandaş ne yapacağını şaşırıyor. Şu anda bazıları bırakacak yani tütünü. Tütünü bırakmak zorunda. Seneye bu kadar tütün yatağı tut deseler tutmam. 30-35 dönüm yer tuttum ama bu seneden sonra iki gün dikerim. Kendi yapacağım kadar" diye konuştu.

"TÜTÜN FİYATLARINDAN MEMNUN DEĞİLİZ"

Ailesi ile birlikte Dandalaz mevkiinde yeni sezonda dikeceği fidanların yetişmesi için tohum atımına başlayan üreticilerden Leyla Karcı, şunları söyledi:

"10 senedir yapıyoruz. Tütün fiyatlarından memnun değiliz. Değerini devlet bilsin, versin. Bizler de emek çekiyoruz. Gübrenin bir torbasına 700-800 diyorlar. Bu da gübresiz olmuyor, emeksiz olmuyor. Yevmiye 500 lira. Biz nasıl altından kalkacağız? Bence değerini versinler. Zor bir iş. Gecenin 2’sinde, 3’ünde kalk, tütün kır. O tütünleri aktaracaksın. Sıcaklarda seranın içine giriyoruz. Aktarıyoruz, kurutuyoruz, çeviriyoruz. Bunları hep güneşin altında, sıcaklarda yapıyoruz. Ama şimdi bizim tütün fiyatlarının hakkını vermiyorlar. Yeni sezon hazırlıklarına başladık. Mecburuz, başka gelirimiz yok. Ne yapabiliriz biz burada? Tütün de yapmazsak millet aç mı kalsın?

"TÜTÜNLERİMİZİN DEĞERİNİ VERSİNLER"

Fidanlarımızı ekiyoruz. Yılbaşından bir gün önce yerleri ilaçladık. 10-15 gün açık kaldı. Ondan sonra hazırladık, şimdi ekiyoruz. Nisanın 10’una doğru falan hazır olur. O sıralarda dikime başlarız. Çıkana kadar her gün sulayacağız. Çıktıktan sonra da gün aşırı sularız. Tütünlerimizin değerini, hakkını versinler. Başka da bir şey istemiyoruz. Hakkını versinler. 100 lira olsun, 90 olsun, 80 olsun; hakkını versinler. Bizim de emeğimizi versinler. Teslim etmedik. Yeni sezonda naylon al bakalım, ilaç al bakalım. 4 ocağın naylonu bin 500 lira. Fidan ilacını aldık geldik, 25 kilo bin 400 lira. Biz bunlara o kadar masraf ediyoruz ama bizim tütünümüzü iki paket sigara parasına alıyorlar. Haksızlık bu. Değerini versinler."

"SENEYE BU KADAR TÜTÜN YATAĞI KUR DESELER KURMAM"

Tütün üreticisi Ömer Orut ise şöyle konuştu:

"Geçen sene aldığımız ot ilacı 400 liraydı. Şu an aldık, bin 600 lira olan var, bin 400 lira olan var. Bunun hangi birini atacak vatandaş? Gübre 750-800 lira. Bugün 18-46 alayım desen 850-900 lira. Gübresiz de tütün alamıyoruz. Bu hayat pahalılığı bizi yıpratıyor. Yevmiye desen, şu anda 500-600 lira diyorlar. Önce alım oldu, 70 liradan fiyat biçildi. Vatandaş vermedi, geri çektiler. Şu anda daha 70 lira veriyorlar. Vatandaş ne yapacağını şaşırıyor. Şu anda bazıları bırakacak yani tütünü. Tütünü bırakmak zorunda. Seneye bu kadar tütün yatağı tut deseler tutmam. 30-35 dönüm yer tuttum ama bu seneden sonra iki gün dikerim. Kendi yapacağım kadar. Amele de almaya gerek yok. O zaman isterse 50 lira versin, 70 lira versin, bizi kurtarır. O zaman işçiliği kendimiz yapacağız çünkü. Ameleye verdiğin zaman en az 100 lira olması lazımdı geçen sene. 250 lira amele parası ödedik. 26-27 liraya kadar mazot çıktı. Bir depo mazotla 20 dönüm yeri zor sürüyoruz. Bir depo mazot 2 bin liraya doldu geçen sene. Hiçbir karımız yok. Boşuna çalıştık resmen.

"TAMAMEN BİTİRSİNLER, BİZ DE BAŞKA İŞ BULALIM"

2022’nin tütünü ama 2023’te ne olacak belli değil. Yine mazotlar artar, fiyatlar yükselir. 500-600 liradan aşağı şu an yevmiye yok diyor. Bazı vatandaşlar önden prim vermişler bazı kırıcılara. 600’den yevmiye bağlamışlar, 5-6 kişinin amelesini. Şimdi 600 liradan bağlanacak. Bu nasıl yapılacak? Şahsa vereceksin 600 lira. Dayıbaşıyla birlikte 650-700 lira. Bunun içinden çıkılmaz. Çıkılacak hali de kalmadı. En azından bırak desinler, bırakalım tamamen, kökten bırakalım. Teslim etmedik. Şu anda duruyor. Teslim ettikten sonra yenisi için sözleşme yapmaya gelecekler. 150 lira olursa sözleşme yapacağım. Yoksa yapmayacağım. Ya verirsen peşin para, şu para. Anlaşma bize bağlı. Eksper bizimle 140-150 lira anlaşma yaparsa yaparız. Ondan sonraki sene yine enflasyona göre ayarlayacağız. Devletin de bize biraz destek etmesi lazım. Sayın Cumhurbaşkanımız zaten tütünde hiç destek vermiyor. Zaten biz Ege Bölgesi’nde tamamen tütüncüyüz. Amiri de dikiyor, memuru da dikiyor, esnafı da dikiyor. Yan gelir çünkü. Ama destek verilmiyorsa bu tütünü tamamen yok etsin. Biz de tütünü bırakalım, başka işlerle uğraşalım. Benim düşüncem bu."